Çocuğunuzla sosyal medya hakkında konuşmak için ergenlik yıllarını bekliyorsanız eğer, tekrar düşünün. Sağınıza solunuza bakın. Herkes, akıllı telefonunu vücudunun bir uzantısı gibi kullanıyor. Çocuğunuz bu görüntüye muhtemelen doğduğundan beri maruz kalıyor.
Son senelerde özellikle fotoğraf paylaşım platformu Instagram, yaşlı-genç herkesin var olduğu, aktif olmasa bile izleyici olduğu bir kanala dönüştü. 2018’de San Francisco’da düzenlenen etkinlikte Instagram’ın 1 milyar kullanıcı sayısına ulaştığı açıklanan platformu (teknik olarak) 13 yaş altı çocukların kullanmalarına izin verilmiyor; lakin çocuklar elbette sistemin açıklarından faydalanıyor. Sahte doğum tarihleri yaratan, popüler sosyal medya mecralarında ebeveynlerinin mail adresleri ile hesaplar açan çocuk sayısı, dudak uçuklatan düzeyde.
Platformlar, doğru kullanıldığında, kendilerini yaratıcı bir şekilde ifade edebilmeleri ve başkalarının başarılarını takdir edebilmeleri açısından esin kaynakları ile dolu. Ancak ebeveynlerin, çocuklarının siber zorbalığa ya da uygunsuz içeriklere maruz kalmaları ihtimalini de düşünmeleri gerekiyor. Özellikle de küçük çocuklar, online hareketlerinin sonuçlarının farkında olamayabilirler.
Söz konusu çocukların özel hayatları, etkileşimleri ve platformlar üzerinde geçirdikleri zaman olduğunda, ebeveynlerin harekete geçmeleri gerekiyor. Kısaca açıklamak gerekirse, çocuğunuz sosyal medya kullanmaya başladığında, davranışlarını online olarak gözlemlemek şart. Hesapları ile ilişkili riskleri ve yararları anlamalarını sağlamak gerekiyor. Ancak Instagram mühendislerinden Eddie Ruvinsky, gözlemlemenin her şeyin çözümü olmadığını söylüyor. “Aranızda güven ilişkisinin ve aktivite ne olursa olsun süregelen bir diyaloğunuzun olması gerekiyor.” diyor Ruvinsky.
İşte size çocuğunuza Instagramda var olmak için sabredemeyen çocuğunuza makul bilgi vermenize yarayacak birkaç tavsiye:
Erken davranın
Instagram’la çalışan sosyal medya uzmanı Ana Homayoun, ebeveynlerin sosyal medya konuşmalarına erkenden başlamaları gerektiğini söylüyor. “Çocuklar sosyal medya platformlarını kullanmasalar bile, birçoğu erken yaşlarda internete giriş yapıyor ve birçok farklı web sitesini kullanıyor” diyor Homayoun. “Tecrübelerime göre, çocuklar Instagram gibi sosyal medya uygulamaları hakkında ebeveynlerinden bilgi almıyorlar – genelde arkadaşlarından, akranlarından, kardeşlerinden vs. öğreniyorlar. Bu yüzden ebeveynlerin konuşmayı başlatmada aktif bir rol oynamaları gerekiyor.”
Plan yapın
“Çocuklarınıza, Instagram’a neden katılmak istedikleri, Instagram’dan edinecekleri pozitif bir tecrübenin onlar için nasıl bir şey olduğu ve rahatsız edici ya da beklenmedik bir şeyle karşılaştıklarında kimin yardımını isteyecekleri konusunda açık fikirli sorular sorun. Böylelikle pozitif bir online deneyimini nasıl yaratabilecekleri konusunda temkinli bir şekilde düşünebilmelerini sağlayacaksınız” diyor Homayoun ve konuşmanızı, sağlıklı sosyalleşme, etkili otokontrol ve bütünlüklü güvenlik başlıklarını kendinize rehber ederek şekillendirmenizi tavsiye ediyor.
Mahremiyete öncelik verin
“Birçok insan, Instagram’da mahremiyetlerini koruma becerisine sahip olduklarından haberdar değil” diyor Instagram araştırmacılarından Lori Malahy. Hesabınızı özel moda almak, yalnızca onayladığınız takipçilerin içeriğinizi görüntüleyebileceği ve beğenebileceği anlamına geliyor. Bu uygulama, çocuğunuzun kişisel bilgilerinin yanlış ellere geçmesini önleyebilir. Çocuğunuzun hesabının gizli olduğundan emin olun ve tüm takipçilerini tek tek kontrol etmeyi unutmayın.
Görgü kurallarını destekleyin
Sosyal medyada kötü yorumlar almak, çocuğunuzun özgüvenine hasar verebilir –bu türde yorumlar yapmak ise başını belaya sokabilir. Çocuğunuzla uygun sosyal medya adabı üzerine konuşma yapın ve Instagram’ın rehber kaynaklarında belirtilen araçları kullanın. Örneğin uygulama, yorumlarınızdaki saldırgan ve uygunsuz kelimelerin filtrelenebilmesine izin veriyor.
Süre sınırlaması getirin
Ortaokul çağlarındaki çocuklar, öz-disiplini geliştirme aşamasındadırlar; bu yüzden sosyal medya platformlarında saatlerini harcamaları anormal bir durum değildir. Her gün uygulamada geçirecekleri zamanı birlikte belirleyin – ister 15 dk olsun isterseniz 1 saat. Ayrıca Instagram’ın, kullanımı kontrol etmenizi ve bildirimler gibi dikkat dağıtıcılara sınırlandırma getirebilmenizi sağlayan gösterge panosu özelliğinden de faydalanabilirsiniz.
Onlara sorumluluğu öğretin
Günümüzde siber zorbalığın yaygınlığı hızla artıyor. Yapılan istatistiklere göre lise öğrencilerinin yaklaşık %15’i geçtiğimiz 12 ay içerisinde online platformlarda zorbalığa uğramış. Neyse ki Instagram, nefret içerikli yorumları kaldırarak, olumsuz davranışları rapor ederek ve hak eden bireyleri engelleyerek kullanıcıların zorbalığı kontrol altına alabilmelerini sağlıyor. “Oğlumun anlamasını istediğim en önemli şeylerden biri, online ortamda yaşananların insanları gerçek hayatta da etkileyebildiği gerçeği.” diyor Instagram tasarım direktörü Ian Spalter. “Online dünyada bulundukları davranışların sorumluluğunu almayı öğrenmeleri çok önemli.”
Verdiğiniz nasihatleri kendiniz de uygulayın
Artık çocukların sünger gibi olduklarını ve her şeyi örnek alarak öğrendiklerini biliyorsunuz. Bizzat pozitif sosyal medya alışkanlıkları edinerek, çocuğunuza pozitif, ödüllendirici ve ilham verici bir sosyal medya deneyimi sunmuş olacaksınız.
Çocukların 15 olmadan bilmesi gereken 15 şey
Ebeveynler de insandır ve çocuklarının en iyi arkadaşı olamazlar.
Asla en yakın arkadaşınız olmayacak. O çok daha fazlası. O en büyük destekçiniz, doğduğunuzdan beri size en çok seven kişi ve bu ne yaparsanız yapın, ne söylerseniz söyleyin değişmeyecek. Sizden asla vazgeçmeyecek, size terk etmeyecek ya da unutmayacak.
Kendi adına düşünmelisin, beynin bunun için var.
Ebeveynlerin tercih yapman gereken bir durumla karşılaştığında, sana rehber olmaya çalışsa da kararı verecek olan yine kendinsin. Senin yerine düşünmemeliler, beynini kullanmalı, deneyimlerini gözden geçirmeli ve kendin için en doğru olana yine kendin karar vermelisin.
Problemler her zaman olacak.
Problem üzerine odaklanın, birey değil; problem bir bireyden kaynaklı olsa bile. Bu şekilde duygulardan sıyrılmak ve çözüm yaratmak kolaylaşır.
Dünyanın sonu değil.
İşler berbat olduğunda sorumluluğu kabul etmek cesaret ister. Yetişkinler bile bu konuda zayıflık gösterebilir ama asla büyüyüp, sağlam karakterlere sahip olamayacak insanlar da bunlardır. Onlardan olmayın. Dünyanın sonu sandığınız kadar kolay gelmiyor, alınacak bir diğer ders olduğunu kabul edin ve ilerleyin…
Nelerde iyi olduğunu unutma
Başarının anlamı insandan insana değişir. Nelerde iyi olduğunuzu bilirseniz, kendi başarı hikayenizi yaratmak kolaylaşacaktır.
Eşsizsin! Evet, senden sadece bir tane var.
Bunun ne kadar muhteşem olduğunun farkında mısınız? Dünyada milyarlarca insan olmasına rağmen, senden bir tane daha yok. Ebeveynleriniz değilsiniz, onlara benzemeye çalışmayın. Onlar sizin için iyi birer rol model olmak için ellerinden geleni yapacaklar elbette ama kimsenin mükemmel olmadığını unutmayın. Bu sizin hayatınız, onu dolu dolu ve kendi istediğiniz gibi yaşamayı ihmal etmeyin.
Her zaman sesinin duyulmasını sağla ama doğru şekilde.
Kelimelerin güçlüdür; iyileştirir, zarar verebilir, ayırır, ilham olurlar… Kendi fikirlerinizin olması ve bunların bilinmesini istemeniz doğaldır ama doğru şekilde yapmaya dikkat edin. Bilge ve iyi bir insan olmak için başkalarını önemsemek gerektiğini aklınızdan çıkarmayın.
Seks ve ilişki: Evet, bir fark var
Bu henüz hakkında konuşmaya hazır olmadığınız bir konu olsa da, hakkında bilmeniz gerekenler var. Seks ve ilişki arasında fark vardır. Birisi ile seks yapmak, onunla bir ilişki yaşayacağınız ya da birbirinizi seveceğiniz anlamına gelmez her zaman. Biriyle bir ilişki içine girmek için ortada karşılıklı saygı, sağlıklı ilgi, sevgi ve sürdürebilmek için çaba, sabır gereklidir. Bunun bilincinde olmak ve kendini kırılmaktan koruduğun kadar başkalarını da kırmaktan çekinmelisin.
Sosyal medya alarmı
Uyanık ve dikkatli olun. Sosyal medya sonradan pişman olunacak hataları gerçekleştirmek için oldukça uygun bir ortam. Üstelik sanal arkadaşlar, gerçek arkadaşlar kadar güvenebileceğiniz insanlar da değiller.
Duygular
Gençlikte insanın duyguları çok ani iniş ve çıkışlar gösterebilir ve bununla başa çıkmak zordur. İyi haber, sonsuza dek bu şekilde sürmeyeceği ve suların durulacağı gerçeğidir. Sadece his ve duygularınızın etrafınızdakileri nasıl etkileyeceğine dair de bir farkındalık göstermeye çalışın.
Saygı, en büyük müttefikin.
Çok özel ya da eşsiz hissetmeyebilirsiniz ama her parçanız – fiziksel, zihinsel, duygusal ve ruhsal esenliğiniz – gelişir ve kendiniz için saygı gösterdiğinizde dengesini korur. Agresif ya da zorlayıcı bir şekilde olmasa da diğer insanlardan da saygı görmeyi beklemelisiniz ve bunu almanın en doğru yolu da yine kendinize duyduğunuz saygıdan geçer.
Öğrenmek, her zaman sıkıcı değildir.
Öğrenmenin pek çok yolu vardır ve her zaman ders kitaplarında bulunmazlar. Tanıştığınız herkes, yaşadığınız her olay, gördüğünüz her yer, aldığınız her nefes size yeni bir şey öğretecektir; tüm bu bilgiyi almaya açık olun yeter.
Parayla ilgili takıntılı olmamalısın.
Para değerli olabilir ama hepsi bu değil. Para sadece harcanacak değil, kazanılacak da bir şeydir ve ebeveynleriniz kendi paranızı kazanmak için sizi teşvik edebilirler.
Tüm bunlara gerçekten ihtiyacın var mı?
İsteklerinin hiç bitip bitmediğini bir düşün. Aldıkça tatmin mi oluyorsun yoksa daha çok mu istiyorsun? Bir şey satın almadan önce, gerçekten ihtiyacın olup olmadığını tekrar düşünmeyi alışkanlık haline getirmelisin.
Hayatını sevmelisin.
Hayatından zevk alman, onu sevmen için gerekli olan her şey orada bir yerde ve bunları sana sağlamak kimsenin değil ama senin kendi kendine karşı sorumluluğun. Tutkularını belirle ve onların peşine düş.
Bir yanıt bırakın